Ο ευρηματικός Αλ Ισιγόνης πίστευε πάντα πως μόνο αυτός ήξερε τη λύση και όταν κάποιος τον αμφισβητούσε, απλώς παρατούσε τη δουλειά και έφευγε. Παρ’ όλα αυτά δημιούργησε κάποια από τα δημοφιλέστερα αυτοκίνητα όλων των εποχών.
Ο νεαρός είχε μόλις τελειώσει -μετά κόπων και βασάνων τις σπουδές- του ως μηχανικός. Η μητέρα του, του κάνει ένα απρόσμενο δώρο. Ένα αυτοκίνητο για να γυρίσει την Ευρώπη προτού μπει στη μάχη της βιοπάλης. Ωραία ιδέα και αρκετά πρωτοποριακή για την δεκαετία του 1920, στην οποία βρισκόμαστε. Το ταξίδι αυτογνωσίας αρχίζει, υπάρχει όμως ένα πρόβλημα. Το αυτοκίνητο αποδεικνύεται εντελώς σαράβαλο και ο νεαρός Αλέξανδρος, μηχανικός είναι στο κάτω-κάτω, αποφασίζει να το φτιάξει ο ίδιος. Ίσως τότε να του ήρθε για πρώτη φορά η ιδέα ότι μπορούσε να βελτιώσει όχι μόνο το σαραβαλάκι της μητέρας του, αλλά και την αυτοκινητοβιομηχανία ολόκληρη. Πολύ πιθανό για έναν άνθρωπο που πάντα πίστευε ότι αυτός μόνον ήξερε τη σωστή λύση στο πρόβλημα με το οποίο καταπιάνονταν. Δεν συμβαίνει συχνά, αλλά μπορεί να συμβεί όταν είσαι μεγαλοφυΐα. Και ο Αλέξανδρος Ισιγόνης, στον τομέα του τουλάχιστον, ήταν.
Ο παππούς του, Δημοσθένης, είχε πάει στην Σμύρνη από την Πάρο το 1830 και μέσα από τη δουλειά που έκανε για την βρετανική εταιρεία που κατασκεύαζε την σιδηροδρομική γραμμή Σμύρνη – Αϊδίνι, κατάφερε να πάρει την βρετανική υπηκοότητα. Έτσι, ο γιός του Δημοσθένη και πατέρας του Αλέξανδρου, ο Κωνσταντίνος, γεννήθηκε το 1872 έχοντας την βρετανική υπηκοότητα και σπούδασε στην Αγγλία, όπου και παντρεύτηκε την Χίλντα Πρόκοπ, κόρη ενός Βαυαρού ζυθοποιού. Όταν γεννήθηκε ο γιός τους Αλέξανδρος (Άρνολντ) είχαν επιστρέψει στην Σμύρνη. Παρ’ όλο, όμως, που και ο παππούς του και ο πατέρας του ήταν μηχανικοί και ήδη από τα δεκατέσσερά του του είχαν δώσει να οδηγήσει μια Κάντιλακ, ο μικρός Άλεκ δεν έδειξε κανένα ενδιαφέρον για τις μηχανές και τα αυτοκίνητα μέχρι σχεδόν την εφηβεία του –που ήλθε σε μια πολύ δύσκολη εποχή.
Το 1922, λίγο πριν την Μικρασιατική τραγωδία, η οικογένεια Ισιγόνη μεταφέρθηκε στη Μάλτα από τον βρετανικό στρατό. Την ίδια χρονιά πέθανε ο πατέρας του και η μητέρα του αποφάσισε ότι μοναδική επιλογή ήταν να καταφύγουν στην Αγγλία. Παρά την επιθυμία της να γραφτεί ο γιός της στη Σχολή Καλών Τεχνών, αυτός προτίμησε να σπουδάσει μηχανικός στο Battersea Polytechnic του Λονδίνου. Ήταν πολύ καλός στο σχέδιο, χρειάστηκε όμως να δώσει τρεις φορές τα Μαθηματικά για να περάσει. Ίσως γι’ αυτό αργότερα θα πει ότι: «… τα Μαθηματικά είναι εχθρός κάθε δημιουργικού ανθρώπου». Ως επιβράβευση η μητέρα θα του χαρίσει το αυτοκίνητο που είπαμε στην αρχή, ώστε να γυρίσει την Ευρώπη. Έτσι άρχισαν όλα.
Αναζητώντας το τέλειο κουνούπι
Οι επιδιορθώσεις του πρέπει να ήταν αρκετά επιτυχημένες αφού το ταξίδι κράτησε δύο μήνες και επέστρεψε μόνον αφού η μητέρα του έκρινε ότι αρκετά διασκέδασε και ήταν καιρός να βρει δουλειά. Σύντομα, την δεκαετία του 1930, μπήκε στον κόσμο της αυτοκινητοβιομηχανίας ως μηχανικός και σχεδιαστής αγωνιστικών αυτοκινήτων για την Huber. Ταυτόχρονα, εργαζόταν για τον φίλο του Τζον Ντόσον με την φιλοδοξία να φτιάξουν ένα χειροποίητο αγωνιστικό αυτοκίνητο. Και το πέτυχαν! Το οδηγούσε, μάλιστα, ο ίδιος σε αγώνες ταχύτητας. Αργότερα είπε ότι ήταν απλώς ένας τρόπος να μάθει να χρησιμοποιεί τα χέρια του. Το 1936 τον προσέλαβε η Morris Motor Company. Εργάστηκε σε διάφορα προγράμματα της εταιρείας, με πιο σημαντικό αυτό με τον κωδικό «Κουνούπι», το οποίο ολοκληρώθηκε μεταπολεμικά –η παραγωγή του κράτησε από το 1948 μέχρι το 1971- και κατέληξε στο μοντέλο Morris Minor. Ο Ισιγόνης αργότερα δήλωνε υπερήφανος περισσότερο για αυτό το «παιδί του», παρά για το Mini.
Στην διάρκεια του πολέμου η εταιρεία πρόσφερε τις υπηρεσίες της και στο κράτος, με αποτέλεσμα αρκετές από τις μηχανικές επινοήσεις του Ισιγόνη να χρησιμοποιηθούν από την Αεροπορία και το Ναυτικό. Ανεξάρτητα από την επιτυχία του «Κουνουπιού», το μεγάλο στοίχημα για την Morris Motor ήταν να βρεθεί ο τέλειος συνδυασμός (ασφάλειας, άνεσης και χωρητικότητας) για το ιδανικό μικρό αυτοκίνητο. Σε αυτή την κατεύθυνση συνέχισε να εργάζεται και ο Ισιγόνης μέχρι το 1952, όταν η Morris Motor συγχωνεύτηκε με την Austin Motor Company και δημιούργησαν τον κολοσσό British Motor Corporation (B.M.C.). Τότε παραιτήθηκε πιστεύοντας ότι σε μια τόσο μεγάλη εταιρεία δεν θα είχε πια αυτό το προνόμιο. Πήγε, λοιπόν, στην εταιρεία «Alvis Cars», όπου ξεκίνησε την κατασκευή ενός πρωτοποριακού μοντέλου. Η απόπειρα αυτή δεν ολοκληρώθηκε ποτέ γιατί αποδείχτηκε ότι ξεπερνούσε κατά πολύ τον προϋπολογισμό της εταιρείας. Έτσι επέστρεψε στην B.M.C., όταν τον διαβεβαίωσαν ότι θα έχει την δική του ομάδα και απόλυτη αυτονομία. Είχε έλθει η εποχή της επινόησης που θα το έκανε διάσημο.
Το μικρό είναι όμορφο
Ο Ισιγόνης δεν επινόησε το μίνι αυτοκίνητο˙ είχαν προηγηθεί πολλές ανάλογες προσπάθειες. Έγινε, όμως, ο δημιουργός του μακράν διασημότερου μοντέλου αυτού του τύπου. Με τις αλλαγές που έκανε στη θέση της μηχανής και την εξοικονόμηση χώρου κατάφερε να φτιάξει ένα τετραθέσιο αυτοκίνητο, μικρό και εύκολο στο παρκάρισμα, χωρίς να «στριμώχνει» τους επιβάτες. Αλλά το ενδιαφέρον του για τους επιβάτες σταματούσε εκεί. Θεωρούσε άχρηστη πολυτέλεια τις άνετες θέσεις, όπως και το ραδιόφωνο (αντίθετα, ως φανατικός καπνιστής φρόντισε να υπάρχει τασάκι στο σχέδιο) φτάνοντας στο σημείο να πει κάποτε «… θα προτιμούσα να κάθονται πάνω σε καρφιά, να μην νιώθουν καμία άνεση όλη την ώρα». Το Mini βγήκε τελικά στην αγορά το 1959 και έγινε πολύ σύντομα το πρώτο σε πωλήσεις αυτοκίνητο της Ευρώπης ταιριάζοντας απόλυτα με την εικόνα της αισιοδοξίας που έφερναν οι αρχές της δεκαετίας του ’60. Θα ταίριαζε, επίσης, και με το ρεύμα της ανεξαρτησίας και της επαναστατικότητας που θα έφερναν τα επόμενα χρόνια. Γιατί το Mini ήταν, εκτός από «αισιόδοξο», προσιτό και πρωτότυπο και έδινε τον απαραίτητο για την εποχή αέρα αντισυμβατικότητας στον ιδιοκτήτη του.
Ανάμεσα στα εκατομμύρια αυτοκίνητα Mini που πλημμύρισαν την Ευρώπη (αλλά όχι τις Η.Π.Α.) ήταν και εκείνα των Beatles, του Πίτερ Σέλερς, του Ντάντλεϊ Μουρ και του Στιβ ΜακΚουίν. Ο πραγματικός θρίαμβος μετουσιώθηκε και σε κινηματογραφική εικόνα στην ταινία «Ληστεία αλά Ιταλικά» του 1969, όπου ο Μάικλ Κέιν είναι ο αρχηγός μιας συμμορίας που κλέβει χρυσάφι και το μεταφέρει στην Ιταλία μέσα σε ένα Mini Cooper. Η πριγκίπισσα Γκρέις του Μονακό, αργότερα η πριγκίπισσα Νταϊάνα, το τοπ μόντελ σύμβολο των 60’s Τουίγκι, η Μέρι Κουάντ, αλλά ακόμη και η βασίλισσα Ελισάβετ (που αποθανατίζεται σε ένα Mini –για το απαραίτητο τέστ ντράιβ, μαζί με τον Ισιγόνη) ήταν μερικές μόνο από τις προσωπικότητες που του έδωσαν ακόμη μεγαλύτερη λάμψη.
Το επόμενο βήμα ήταν η συνεργασία με τον Τζον Κούπερ, κατασκευαστή αυτοκινήτων για την Φόρμουλα 1. Παρά το παρελθόν του στα αγωνιστικά αυτοκίνητα, ο Ισιγόνης δεν σχεδίασε ειδικό τύπο για τα ράλι. Κι όμως, τα χαρακτηριστικά του Mini και ο ασφαλής χειρισμός του δημιούργησαν ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό μοντέλο. Θρυλικοί πιλότοι όπως ο Τζέιμς Χαντ, ο Τζάκι Στιούαρτ και ο Νίκι Λάουντα ξεκίνησαν την καριέρα τους οδηγώντας αυτοκίνητα Mini Cooper. Ακολουθούν ένα σωρό παραλλαγές για να καλύψουν όλα τα γούστα, από βαν και αγροτικό φορτηγάκι μέχρι το πρακτικό Mini-Moke και το ταξιδιάρικο Morris Mini Traveller. Σε συνεργασία με τον σχεδιαστή της Ferrari, Σέρτζιο Πινινφαρίνα, έφτιαξαν το μοντέλο 1100, που βγήκε στην αγορά το 1962 και έναν χρόνο μετά το Austin 1100 με τις ξεκάθαρες, κλασικές πια, γραμμές αγγίζοντας την τελειότητα στο είδος και παραμένοντας για χρόνια το πιο δημοφιλές αυτοκίνητο στην Βρετανία. Από το 1961 ο Ισιγόνης είχε προβιβαστεί σε τεχνικό διευθυντή της B.M.C. Συνέχισε να εργάζεται στην εταιρεία μέχρι το 1968 όταν για μια ακόμη φορά διαφώνησε με τον τότε γενικό διευθυντή και παραιτήθηκε.Παρέμεινε πάντα ένας αδιόρθωτος ατομικιστής. Το απόφθεγμα του «Η καμήλα είναι ένα άλογο που το σχεδίασε μια επιτροπή» είναι από τα αγαπημένα του. Όπως και ένα άλλο «Ειδικός είναι κάποιος που σου εξηγεί πως δεν θα καταφέρεις να κάνεις κάτι». Σε όλη του την ζωή απεχθανόταν τις συμβάσεις και κυρίως τις επεμβάσεις και δεν δεχόταν συμβουλές από κανέναν πιστεύοντας πάντα ότι αυτό που σχεδίαζε ήταν το καλύτερο για όλους. Χαρακτήρες τέτοιου είδους γίνονται ο πιο σταθεροί θαμώνες στον πάγκο του μπαρ της γειτονιάς τους. Ο Ισιγόνης όμως (γνωστός με το προσωνύμιο «Έλληνας Θεός» ανάμεσα στους συναδέλφους του –αυτούς τουλάχιστον που δεν τον μισούσαν θανάσιμα), το 1967 έγινε μέλος της Ακαδημίας των Επιστημών του Ηνωμένου Βασιλείου και το 1969 πήρε τον τίτλο του Σερ. Συνέχισε να σχεδιάζει μέχρι τα 80 του, όταν πλέον η κατάσταση της υγείας του, εξαιτίας της αρρώστιας του Πάρκινσον από την οποία είχε προσβληθεί, επιδεινώθηκε. Ήταν μάλλον η μόνη δύναμη που κατάφερε να του επιβληθεί.
Η Mini επανάσταση σε αριθμούς:
- 26 Αυγούστου 1959: Το πρώτο μοντέλο εμφανίζεται στην αγορά.
- 496 στερλίνες κόστιζε το πρώτο μοντέλο.
- 20.000 αυτοκίνητα είναι η παραγωγή της πρώτης χρονιάς.
- 3 είναι οι κατακτήσεις του στο Ράλλι Μόντε Κάρλο.
- 41 χρόνια συνεχούς παραγωγής μέχρι να αποσυρθεί το μοντέλο, το 2000.
- 5.387.862 αυτοκίνητα πέρασαν συνολικά από την γραμμή παραγωγής όλα αυτά τα χρόνια.
- 68 λέσχες φίλων του Mini Cooper υπάρχουν σήμερα σε όλο τον κόσμο.
- 100.000 αυτοκίνητα ήταν η παραγωγή του μοντέλου το 1961.
- 140 διαφορετικές εκδόσεις κυκλοφόρησαν από διάφορες εταιρείες.
Η φίρμα Mini αποτέλεσε το μοναδικό τμήμα που διατήρησε η B.M.W. μετά την πώληση του Ομίλου Rover. Το τελευταίο παλαιού τύπου Mini βγήκε από την γραμμή παραγωγής του εργοστασίου του Longbridge, στις 4 Οκτωβρίου του 2000, ενώ ένα νέο μοντέλο Mini κυκλοφόρησε το επόμενο έτος στην Ευρώπη και το 2002 στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Το Mini Cooper πάει σινεμά
«Συλλάβετε τον Κάρτερ» -1971
«Χωρίς Ταυτότητα» (Bourne Identity) -2002
«Ο Κρουπιέρης» -1998
«Ληστεία αλά Ιταλικά» -2002
«Όστιν Πάουερς, το Χρυσό Εργαλείο» -2002
«Χωρίς Ταυτότητα» (Bourne Identity) -2002
«Ο Κρουπιέρης» -1998
«Ληστεία αλά Ιταλικά» -2002
«Όστιν Πάουερς, το Χρυσό Εργαλείο» -2002
Αυτές είναι οι πέντε δημοφιλέστερες ταινίες της κατηγορίας «Mini Cooper», όπως ψηφίστηκαν από τους αναγνώστες βρετανικού κινηματογραφικού site. Η λίστα των ταινιών στις οποίες «πρωταγωνιστεί» περιλαμβάνει από το αισθηματικό «Ένας Άντρας, μια Γυναίκα» του Κλ. Λελούς και το ψυχολογικό δράμα «Ο Υπηρέτης» του Τζ. Λόουζι, έως το «Πάρε τα Λεφτά και Τρέχα» του Γούντι Άλεν και τις «Διακοπές του Μίστερ Μπιν».
ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ ΟΤΙ…
– Είδε αυτοκίνητο για πρώτη φορά όταν ήταν 12 ετών
– Το Mini Cooper έγινε το βρετανικό αυτοκίνητο με τις μεγαλύτερες πωλήσεις στην ιστορία
– O Ισσιγόνης τόνιζε συνεχώς «Δεν εφηύρα εγώ το Μίνι, το σχεδίασα».
– Η Βασίλισσα τον ονόμασε “Sir”, ως δημιουργό του MINI Classic.
– Ο τραγουδιστής των Rolling Stones, Mick Jagger αλλά και τα «σκαθάρια» Paul McCartney και John Lennon συγκαταλέγονταν μεταξύ των ιδιοκτητών Mini της εποχής, ενώ ο ίδιος ο Enzo Ferrari είχε τρία.
– Οι συνάδελφοι του τον αποκαλούσαν «Έλληνα Θεό»
Έθνος
