Επτά τρόποι απεξάρτησης από το κινητό

Ένας απλός κώδικας συμπεριφοράς για να μην καταδυναστεύει η ηλεκτρονική συσκευή κάθε πτυχή της ζωής μας. 
Mνιώθετε ότι αργά και σταθερά το κινητό σας τηλέφωνο καταλαμβάνει όλο και μεγαλύτερο ρόλο στη ζωή σας και σας εμποδίζει να την απολαμβάνετε όπως παλιότερα; Κάθε πότε ελέγχετε το κινητό σας μήπως και ήρθε μήνυμα και δεν το πήρατε είδηση;

Αυτές οι σύντομες σχέσεις με την ηλεκτρονική συσκευή ονομάζονται από τους επιστήμονες «μικροαλληλεπίδραση» και περιλαμβάνουν τις γρήγορες ματιές στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις διάφορες εφαρμογές, ενώ πολύ συχνά δεν διαρκούν περισσότερο από μερικά δευτερόλεπτα. Παρά τη μικρή τους διάρκεια, μπορεί να γίνουν αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας δηλητηριάζοντας τη ζωή μας. Η σχέση μας με την έξυπνη συσκευή  πρέπει να οριοθετηθεί κατά τρόπο ώστε να μπορέσουμε να ζήσουμε καλύτερα και πιο ελεύθερα. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο κάποιοι επιστήμονες εμπνεύστηκαν έναν κώδικα δεοντολογίας επτά σημείων, που στοχεύει κατά κύριο λόγο στο να επιτρέψει σε όσους πάνε διακοπές να μην καταδυναστεύονται από το κινητό τους τηλέφωνο, αλλά να απολαμβάνουν περισσότερο τον τόπο όπου βρίσκονται, τον σύντροφό τους και τελικά να ανακτήσουν την ηρεμία τους. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μια σειρά νέων «κανόνων καλής συμπεριφοράς» σε μια εποχή κατά την οποία η κοινώς αποδεκτή συμπεριφορά απέχει χρόνια, ίσως ακόμα και  δεκαετίες, από τα εργαλεία με τα οποία μας έχει εξοπλίσει η νέα τεχνολογία.

Παρακάτω παρουσιάζονται οι επτά κανόνες καλής συμπεριφοράς για τους κατόχους έξυπνων κινητών που θα σας επιτρέψουν να μην αφήσετε την τεχνολογία να καταστρέψει κάθε είδους άλλη εμπειρία.

1. Μία ημέρα χωρίς τηλέφωνο. 

Πρέπει περισσότερο από οτιδήποτε άλλο να μάθουμε αυτοέλεγχο και αυτοπειθαρχία. Κάθε συσκευή έχει ένα κουμπί με το οποίο τίθεται εκτός λειτουργίας. Ομως, πολύ συχνά είμαστε εξαιρετικά διστακτικοί ή απρόθυμοι να το χρησιμοποιήσουμε μήπως και χάσουμε κάτι. Πώς άραγε μπορούμε να απαρνηθούμε τον ενθουσιασμό και τη χαρά που νιώθουμε όταν κάποιος κάνει «like» στην ανάρτησή μας ή απαντά στο mail που στείλαμε;

Ο συνειδητός νους μας δεν έχει και ιδιαίτερες ικανότητες για λήψη αποφάσεων υψηλής ποιότητας. Οπως σημειώνει στο βιβλίο του ο Τσαρλς Ντάχινγκ («Η δύναμη της έξεως»), οι περισσότερες επιλογές μας δεν είναι αποτελέσματα πολύ βαθιάς σκέψης. Αφήνουμε αναμμένο το κινητό μας στην τσέπη μας ακόμη κι όταν πάψουν να ισχύουν οι αρχικές συνθήκες που μας οδήγησαν σε αυτήν την απόφαση, δεν το κλείνουμε, δηλαδή, ακολουθώντας κάποιο είδος αυτοματισμού.

Σπάστε, λοιπόν, αυτή τη συνήθεια και αφήστε το κινητό σας στο σπίτι ολόκληρη την ημέρα ή βάλτε το σε airplane mode έτσι ώστε να απελευθερωθείτε για μερικές ώρες. Μια άλλη λύση είναι να κλείσετε όλες τις ηλεκτρονικές σας συσκευές σε ένα θησαυροφυλάκιο με χρονοδιακόπτη. Καλό θα ήταν μέσα να κλείσετε και όλα σας τα κατσαβίδια έτσι ώστε την ώρα που θα είσαστε πιο αδύνατος να μη μπείτε σε πειρασμό.

2. Μιλήστε τώρα. Στείλτε μήνυμα αργότερα.

Καλύτερα να «τουιτάρετε» αργότερα, κάτι που μπορείτε να κάνετε και με το mail. Το σκεπτικό πίσω από αυτόν τον πρώτο κανόνα είναι αρκετά απλό. Η αλήθεια είναι ότι χάρη στα έξυπνα κινητά μπορούμε να κάνουμε διαδικτυακά οτιδήποτε, οπουδήποτε και όποια ώρα της ημέρας και αν είναι. Ετσι δεν διαχωρίζεται η αναψυχή από την εργασία, τα γεύματα ή τον ύπνο, τις διακοπές και τις προσωπικές μας στιγμές. Απολαμβάνουμε τα μικρά ψηφιακά δώρα και τιμάμε τις διαδικτυακές μας υποχρεώσεις, με αποτελέσμα να καταλήγουμε να μην ευχαριστιόμαστε αυτό που βρίσκεται ακριβώς μπροστά μας.

3. Μην τα ψάχνετε όλα.

Εν ολίγοις, ξεχάστε τους χάρτες, τις μηχανές αναζήτησης, τις διάφορες ιστοσελίδες που θα σας δώσουν πληροφορίες και κριτικές για ξενοδοχεία ή οτιδήποτε άλλο. Αν πρέπει αναγκαστικά να χρησιμοποιήσετε το τηλέφωνό σας για να αναζητήσετε κάτι στο περιβάλλον σας, ίσως θα ήταν καλύτερο να χρησιμοποιήσετε κάποιες εφαρμογές που θα σας επιτρέψουν να βρείτε εντελώς τυχαία τις πληροφορίες. Σκεφτείτε πόσο λιγότερες συζητήσεις θα είχαν γίνει και πόσο λιγότερα άτομα θα είχατε συναντήσει αν τελικά όλες τις απαντήσεις σάς τις έδινε το κινητό τηλέφωνο. Το να χάσετε λίγο τον δρόμο, αλλά και τον έλεγχο –κυριολεκτικά και μεταφορικά–, είναι ένας θαυμάσιος τρόπος για να βρείτε νέες απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν ξέρατε καν ότι θέλατε να ρωτήσετε.

4. Μην αφήνετε το τηλέφωνο ποτέ πάνω στο τραπέζι.

Δεν υπάρχει τίποτα πιο αγενές από το να αδιαφορείτε για τους συνδαιτυμόνες σας και να ασχολείστε με το κινητό σας. Εάν υπάρχει μία διαφορά ανάμεσα στο να δειπνείς και στο να προσλαμβάνεις θερμίδες, τότε σίγουρα είναι η ευγνωμοσύνη, αλλά και η χαρά ότι το δείπνο μας το μοιραζόμαστε με τους άλλους ανθρώπους. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, το να αφήνετε το κινητό σας σε κοινή θέα πάνω στο τραπέζι γεννάει αρνητικά συναισθήματα σε όλους τους γύρω σας. Κρατήστε το μακριά από το τραπέζι και προσπαθήστε να το βγάλετε και από το μυαλό σας.

5. Κοιτάξτε πριν φωτογραφίσετε.

Πολλοί άνθρωποι φωτογραφίζουν συνέχεια με το κινητό τους τηλέφωνο. Ωστόσο, έφτασε ο χρόνος να αναγνωρίσετε ότι κάποιες φορές η φωτογραφική απαθανάτιση κάποιων στιγμών μπορεί να καταστρέψει αυτά ακριβώς που προσπαθούμε να αιχμαλωτίσουμε με τον φωτογραφικό φακό. Οι εμπειρίες έχουν πάντα μεγαλύτερη αξία, μην τις χάνετε, λοιπόν, προσπαθώντας να τις κρατήσετε διά παντός στο φωτογραφικό σας άλμπουμ.

6. Δοκιμάστε προτού αναρτήσετε.

Kάποιες φορές η τεχνολογία μας φέρεται σαν να μην είμαστε ολόκληροι άνθρωποι, αλλά οφθαλμοί που κοιτάζουν στην οθόνη και δάχτυλα που πληκτρολογούν. Ομως η αλήθεια είναι διαφορετική. Εξακολουθούμε να είμαστε ολόκληροι άνθρωποι, που υπάρχουμε σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο. Και ο μοναδικός τρόπος να γευτούμε τη στιγμή είναι να την απολαύσουμε με όλες μας τις αισθήσεις. Προτού, λοιπόν, αναρτήσετε στο Instagram κάποια φωτογραφία, καταστήστε βέβαιο ότι θα σταματήσετε, θα γευθείτε, θα αναπνεύσετε βαθιά και θα απολαύσετε τη στιγμή όσο σας το επιτρέπουν οι δυνατότητές σας. Ο επιστήμονας των ηλεκτρονικών υπολογιστών και φιλόσοφος Τζάρον Λανιέ τονίζει ότι η γεύση και το άρωμα δεν έχουν τύχει αρκετής προσοχής από τις ψηφιακές τεχνολογίες μαζί με κάθε τι άλλο που οι προγραμματιστές δεν μπορούν να περιλάβουν στους αλγορίθμους τους. Ομως αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν τα εργαλεία που διαθέτουμε και που τελικά μπορούν να μας προκαλέσουν ένα είδος λησμονιάς εάν δεν είμαστε προσεκτικοί και αν καταντήσουμε να μετράμε και να εκτιμάμε μόνο τα πράγματα που οι μικρές μας οθόνες μπορούν να αποτυπώσουν.

7. Φιλήστε το, καληνύχτα.

 Καθώς βρίσκεστε ξαπλωμένος στο κρεβάτι σας, είναι πολύ μεγάλος πειρασμός να κοιτάξετε το κινητό σας μια τελευταία φορά, να στείλετε ένα τελευταίο μήνυμα. Ετοιμαστείτε, ούτως ή άλλως, για διαταραγμένο ύπνο. Οι οθόνες εκπέμπουν γαλάζιο φως που ο εγκέφαλός μας συνδέει με τις ώρες που έχουμε ηλιακό φως. Η έκθεση διαταράσσει το βιολογικό μας ρολόι και το ίδιο συμβαίνει και με την ίδια διαταραγμένη προσοχή μας.

Τελικά, ένας κώδικας συμπεριφοράς προφανώς δεν μπορεί να επιλύσει όλα τα προβλήματα. Ομως μπορεί να μας βοηθήσει να σπάσουμε κάποιες κακές συνήθειες που πιθανώς να μην καταλαβαίνουμε καν ότι έχουμε.

______

   kathimerini