Σε φάση νευρικής ετοιμότητας έχουν θέσει οι πολιτικές εξελίξεις τις τράπεζες, ανακαλώντας μνήμες από την περίοδο του 2010, με την πρώτη μαζική εκροή καταθέσεων.
Οι κίνδυνοι που εγείρονται από μία ασυμφωνία για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, με ορατό το ενδεχόμενο η χώρα να μπει από τις 29 Δεκεμβρίου σε προεκλογική περίοδο και να οδηγηθεί σε εκλογές που θα διακυβεύσουν τη σταθεροποίηση της ανάκαμψης, δεν περιορίζονται απλά στην απραξία σε κάθε επίπεδο (ήδη οι τραπεζίτες μιλούν για «πάγωμα» κάθε επενδυτικού σχεδίου την τελευταία εβδομάδα, τη στιγμή που είχαν αρχίσει να υποβάλλονται αιτήσεις δανειοδότησης), αλλά πολύ περισσότερο εκτείνονται στο σενάριο μαζικών αναλήψεων από τις τράπεζες υπό το κράτος πανικού για την επόμενη μέρα.
Μέχρι στιγμής, δεν έχουν παρατηρηθεί ανάλογες κινήσεις στις τράπεζες και οι αναλήψεις μικρών ποσών μπορούν να ερμηνευθούν στο πλαίσιο των αυξημένων εξόδων που παρουσιάζει παραδοσιακά ο Δεκέμβριος. Ο Ιανουάριος, ωστόσο, θέτει σε επιφυλακή τις τράπεζες, με τους τραπεζίτες να τονίζουν, σε περίπτωση αρνητικών πολιτικών εξελίξεων, τον κίνδυνο μεγιστοποίησης των όσων είχε ζήσει η χώρα στο ξεκίνημα της μεγάλης κρίσης το 2010 και μάλιστα αυτή τη φορά χωρίς δίχτυ ασφαλείας.
Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά, τώρα η ΕΚΤ θα κλείσει άμεσα τις στρόφιγγες χρηματοδότησης (αφού θα έχει προηγηθεί υποβάθμιση της χώρας στην κατηγορία junk από τους διεθνείς οίκους), δεν θα κάνει τα «στραβά μάτια», όπως έπραξε το 2010, αποδεχόμενη για ενέχυρο έναντι παροχής ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες ομόλογα που δεν ήταν πρώτης ποιότητας, ούτε θα στείλει στην Ελλάδα αεροπλάνα με ευρώ για να γεμίσει τα ΑΤΜs των τραπεζών, όπως συνέβη το 2010 όταν οι καταθέτες απέσυραν μαζικά τα χρήματά τους από τις ελληνικές τράπεζες.
Επειδή ακριβώς το περιβάλλον είναι τελείως διαφορετικό τώρα, οι τράπεζες βρίσκονται ήδη σε επαφή με την Τράπεζα της Ελλάδος προκειμένου να αντιμετωπίσουν άμεσα – σε περίπτωση πανικού που θα οδηγούσε τους καταθέτες σε απόσυρση των χρημάτων τους – μία κρίση ρευστότητας. Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά, υπάρχει ήδη σχέδιο που είχε καταρτιστεί το 2009 – αρχές 2010 επί διοίκησης Γ. Προβόπουλου στην ΤτΕ, το οποίο και θα τεθεί άμεσα σε εφαρμογή αν παραστεί ανάγκη. Το σχέδιο αυτό προβλέπει, αν όχι κλείσιμο των τραπεζών – κάτι που πλέον δεν αποτελεί ταμπού στην ευρωζώνη αφού το είδαμε να συμβαίνει με τις κυπριακές τράπεζες -, τουλάχιστον νομισματικούς περιορισμούς. Αυτό σημαίνει ότι θα τεθούν όρια ανάληψης μετρητών από τις τράπεζες, καθώς και όρια στην εξαγωγή καταθέσεων εκτός Ελλάδος για την κάλυψη ατομικών (π.χ. σπουδές στο εξωτερικό, ιατρικοί λόγοι κ.λπ.) ή επιχειρηματικών αναγκών (π.χ. πληρωμές από εισαγωγικές επιχειρήσεις).
Οι τραπεζίτες εκτιμούν ότι δεν θα είναι απλή υπόθεση για το σύστημα να φύγουν καταθέσεις της τάξεως των 10 – 15 δισ. ευρώ, ένα ποσό το οποίο θεωρούν ότι εύκολα μπορεί να μετακινηθεί. Σημειώνεται ότι οι καταθέσεις ακολουθούν σταθερά φθίνουσα πορεία και μόνο τον Οκτώβριο, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα επίσημα στοιχεία, υποχώρησαν κατά 250 εκατ. ευρώ από τον Σεπτέμβριο και διαμορφώθηκαν στα 164,49 δισ. ευρώ. Σήμερα οι τραπεζίτες εκτιμούν ότι οι καταθέσεις κινούνται στα 163 – 163,5 δισ. ευρώ και επισημαίνουν ότι με αρνητική αποταμίευση δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί και καμία επένδυση. Σημειώνεται ότι τον Ιανουάριο του 2010 το ύψος των καταθέσεων ανερχόταν σε 237,5 δισ. ευρώ. Ήταν τότε που η κρίση έφερε το πρώτο κύμα μαζικής φυγής καταθέσεων, με τις ελληνικές τράπεζες να χάνουν σχεδόν στο πρώτο επτάμηνο του 2010 καταθέσεις ύψους 40 δισ. ευρώ.
capital
